تجهیزات جانبی دوربین صنعتی نقش کلیدی در بهبود عملکرد، دقت و کارایی این دوربین‌ها در کاربردهای صنعتی دارند. این تجهیزات شامل لنزهای تخصصی (مانند لنزهای تله، واید یا ماکرو)، فیلترهای نوری برای حذف بازتاب یا نور مزاحم، و انواع منبع نور مانند نورپردازی LED حلقه‌ای یا خطی هستند که کیفیت تصویر را در شرایط نوری دشوار بهبود می‌بخشند. همچنین پایه‌های مقاوم و قابل تنظیم برای نصب دقیق دوربین در محیط‌های صنعتی از دیگر لوازم ضروری هستند.

از دیگر تجهیزات جانبی مهم می‌توان به کابل‌های ارتباطی با سرعت بالا (برای انتقال داده در زمان واقعی)، کارت‌های ضبط یا پردازش تصویر، و محفظه‌های محافظ اشاره کرد که دوربین را در برابر گردوغبار، رطوبت یا ضربه ایمن نگه می‌دارند. انتخاب صحیح این تجهیزات متناسب با شرایط محیطی و نیاز پروژه، نقش مهمی در دستیابی به نتایج دقیق در بینایی ماشین، کنترل کیفیت یا سایر فرآیندهای خودکار صنعتی دارد.

انواع تجهیزات جانبی دوربین صنعتی

تجهیزات جانبی دوربین صنعتی بسته به نوع کاربرد و محیط استفاده متفاوت هستند، اما مهم‌ترین و رایج‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

لنز صنعتی

لنز صنعتی مهم‌ترین تجهیز جانبی دوربین صنعتی است که وظیفه دارد تصویر را با وضوح و دقت بالا روی سنسور دوربین بیندازد. انتخاب نوع لنز صنعتی بر اساس فاصله کانونی، دیافراگم، نوع فوکوس (دستی یا خودکار) و اندازه سنسور دوربین انجام می‌شود. لنزها معمولاً در انواع فیکس (ثابت)، وری‌فوکال (قابل تنظیم) و زوم موتوردار در بازار موجود هستند.

در کاربردهای بینایی ماشین، کنترل کیفیت و اندازه‌گیری دقیق، انتخاب یک لنز مناسب می‌تواند دقت عملکرد را چند برابر کند. همچنین لنزهای تخصصی مانند لنز ماکرو (برای جزئیات ریز)، تله فوتو (برای فاصله‌های دور) یا لنز واید (زاویه باز) در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

فیلتر نوری (Optical Filters)

فیلترهای نوری نقش حیاتی در بهبود کیفیت تصویر در شرایط نوری مختلف دارند. آن‌ها می‌توانند نورهای مزاحم مانند بازتاب‌ها یا امواج مادون قرمز را حذف کرده یا تقویت کنند. فیلترهای رایج شامل UV، IR-pass، IR-cut و پلاریزه هستند که هرکدام کاربرد خاص خود را دارند.

برای مثال، فیلتر پلاریزه بازتاب نور از سطوح براق را کاهش می‌دهد که در صنعت بسته‌بندی یا الکترونیک بسیار مهم است. یا فیلتر IR-pass می‌تواند برای دیدن اشیاء در تاریکی با نور مادون قرمز مورد استفاده قرار گیرد.

نورپردازی صنعتی (Industrial Lighting)

نورپردازی مناسب یکی از عوامل کلیدی برای ثبت تصاویر دقیق و قابل تحلیل توسط دوربین‌های صنعتی است. بسته به شرایط محیطی و سطح جسم موردنظر، انواع مختلفی از نورپردازی استفاده می‌شود. رایج‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از نور خطی، نور حلقه‌ای، نور پشتی (Backlight) و نور Dome.

نور مناسب باعث می‌شود تا لبه‌ها و جزئیات به‌وضوح دیده شوند و الگوریتم بینایی ماشین بتواند بهتر تحلیل کند. به‌خصوص در خطوط تولید با سرعت بالا، نورپردازی مناسب می‌تواند خطاهای بینایی را به حداقل برساند.

پایه و نگهدارنده (Mounts & Holders)

برای نصب دقیق و بدون لرزش دوربین در محیط‌های صنعتی، استفاده از پایه‌های مخصوص الزامی است. این پایه‌ها معمولاً از آلومینیوم یا فولاد ساخته می‌شوند و قابلیت تنظیم ارتفاع، زاویه و موقعیت دارند.

برخی از پایه‌ها دارای سیستم ضد لرزش یا قفل شونده هستند تا در خطوط تولید پرسرعت یا محیط‌های پر ارتعاش، عملکرد دوربین مختل نشود. استفاده از پایه مناسب علاوه بر افزایش طول عمر دوربین، به دقت تصویربرداری نیز کمک می‌کند.

محفظه محافظ (Enclosure)

در محیط‌های صنعتی که ممکن است گردوغبار، رطوبت، حرارت یا ضربه وجود داشته باشد، استفاده از محفظه محافظ بسیار ضروری است. این محفظه‌ها معمولاً از فلز یا پلی‌کربنات ساخته می‌شوند و دارای استاندارد IP برای مقاومت در برابر نفوذ آب و گردوغبار هستند.

برخی محفظه‌ها حتی دارای فن خنک‌کننده یا سیستم گرمایش داخلی هستند تا در دماهای بسیار بالا یا پایین عملکرد دوربین را تضمین کنند. در محیط‌های بیرونی یا شرایط صنعتی سخت، محفظه محافظ نقش کلیدی در حفاظت از سرمایه‌گذاری شما دارد.

کابل و رابط‌ها

دوربین‌های صنعتی به کابل‌های تخصصی برای انتقال داده، برق و سیگنال تریگر نیاز دارند. کابل‌هایی مانند USB 3.0، GigE، CoaXPress، Camera Link و PoE از رایج‌ترین کابل‌های مورد استفاده هستند.

انتخاب کابل مناسب بر اساس نوع دوربین، نرخ فریم، فاصله انتقال و نیاز به تریگرینگ (شروع همزمان تصویر برداری) انجام می‌شود. کابل‌های صنعتی معمولاً شیلد دار و مقاوم در برابر نویز الکترومغناطیسی هستند.

کارت پردازش تصویر (Frame Grabber)

در دوربین‌هایی که خروجی آنالوگ یا نرخ فریم بسیار بالا دارند، برای دریافت و پردازش تصویر از کارت‌های Frame Grabber استفاده می‌شود. این کارت‌ها درون کامپیوتر صنعتی نصب می‌شوند و امکان تحلیل سریع و بلادرنگ تصویر را فراهم می‌کنند.

استفاده از این کارت‌ها در پروژه‌های پیشرفته بینایی ماشین و خطوط تولید پرسرعت اهمیت زیادی دارد، چرا که تأخیر در پردازش می‌تواند باعث کاهش دقت سیستم شود.

فن و خنک‌کننده

در شرایطی که دوربین برای مدت طولانی در حال کار باشد یا محیط دارای دمای بالا باشد، احتمال گرم شدن بیش از حد دستگاه وجود دارد. به همین دلیل استفاده از فن یا خنک‌کننده‌های مخصوص دوربین صنعتی الزامی است.

برخی سیستم‌ها از پدهای خنک‌کننده، هیت‌سینک یا حتی کولینگ آبی استفاده می‌کنند تا دمای دوربین در محدوده عملکرد مناسب باقی بماند. این موضوع باعث افزایش عمر مفید دوربین و جلوگیری از افت کیفیت تصویر می‌شود.

قیمت تجهیزات جانبی دوربین صنعتی

قیمت تجهیزات جانبی دوربین صنعتی به عوامل مختلفی مانند برند، کیفیت ساخت، نوع کاربرد و کشور سازنده بستگی دارد. برای مثال، یک لنز ساده صنعتی ممکن است از ۲ تا ۵ میلیون تومان قیمت داشته باشد، در حالی که لنزهای تخصصی با بزرگنمایی بالا یا ضدضربه می‌توانند تا ۲۰ میلیون تومان یا بیشتر نیز برسند.

نورهای صنعتی بسته به نوع (LED خطی، حلقه‌ای یا پشتی) بین ۱ تا ۱۰ میلیون تومان قیمت دارند. کابل‌ها، فیلترها و محفظه‌های مقاوم هم هر کدام بازه قیمتی متفاوتی دارند. در مجموع، انتخاب تجهیزات جانبی باید با توجه به نیاز دقیق پروژه و بودجه صورت گیرد تا هم از لحاظ فنی پاسخگو باشد و هم از نظر اقتصادی به‌صرفه.